De cijfers van Randstad over de maand juli 2021 liegen er niet om. In Nederland wordt er gezocht naar 5.700 magazijn- of logistiek medewerkers. Het is met afstand de meest gevraagde functie binnen de sector, aldus analist Bart van Krimpen van Randstad. Andere functies waar een groot tekort op is zijn vrachtwagenchauffeurs, heftruckchauffeurs, bezorgers en managers/teamleiders. Over de hele linie is het aantal openstaande vacatures met maar liefst 61 procent gestegen ten opzichte van juli 2020. Ook vergeleken met juli 2019 ziet Randstad een opvallende groei van 21 procent.
Niet alleen de logistiek wordt getroffen. Zo meldt het CBS medio augustus dat voor het eerst sinds het begin van de meting in 2003 de spanning op de arbeidsmarkt zo hoog is opgelopen dat er meer vacatures zijn dan werklozen. In het tweede kwartaal van 2021 stonden er tegenover elke 100 werklozen 106 openstaande vacatures.
Qua beroepen staan er over de hele linie meer vacatures open dan in 2020. “In vergelijk met de pre-coronaperiode valt de grote stijging op in het aantal openstaande vacatures voor supply chain- en transportplanners. Dat heeft vermoedelijk te maken met de toegenomen complexiteit in supply chains”, zegt Bart van Krimpen, marktanalist van Randstad. Hij verwijst onder meer naar de Brexit, maar ook de verstoring in de ketens door het coronavirus en het lagere aanbod op de markt omdat jongeren langer doorstuderen. “Opgeteld is dit echt een ‘perfect storm’…”
E-commerce
“Ondernemers hebben vertrouwen in de toekomst en zoeken weer extra personeel”, duidt de Randstad-analist de groei in de transportsector. In 2020 was de onzekerheid rondom het coronavirus en de economische impact ervan nog groter dan nu, hoewel de Delta-variant de markt nog alle kanten op kan sturen. Momenteel lijkt met name de logistiek te profiteren van een blijvend hogere vraag naar e-commercediensten. Die ontwikkeling was volgens Van Krimpen ook al zichtbaar vóór corona, maar de opkomst van e-commerce is door het virus wel versneld. Daarnaast wordt Nederland gezien als aantrekkelijk vestigingsland, waardoor ook voor 2020 de arbeidsmarkt krap was. “In 2020 zakte de krappe arbeidsmarkt tijdelijk wat weg, maar die lijkt nu harder dan ooit te zijn teruggekomen.”
Albert Jan Swart, sectoreconoom Industrie, Transport & Logistiek bij ABN Amro, is bang dat de ‘structurele krapte op de arbeidsmarkt’ zal terugkeren. “Voor corona kampte al zo’n 30 procent van de transportbedrijven met een personeelstekort. Door corona werd dat iets minder, maar de vraag naar bijvoorbeeld vrachtwagenchauffeurs steeg begin dit jaar alweer enorm. En ik verwacht dat die blijft stijgen door de heropening van de economie.” Voor de langere termijn is Swart niet optimistisch. “Ervan uitgaande dat we de komende jaren geen last meer krijgen van corona, gaat de economie weer volop draaien en neemt de krapte verder toe.” Daarnaast noemt hij vergrijzing als belangrijke veroorzaker van krapte in de komende jaren.
Dyflexis, ontwikkelaar van hard- en software voor workforcemanagement, ziet als aanvulling op de openstaande vacatures dat het moeilijk is diensten uitgevoerd te krijgen. Op basis van data van ruim 3.000 organisaties zegt Dyflexis dat het percentage niet ingevulde werkdiensten bijna verdubbeld is sinds de winkels en terrassen weer open zijn (week 17 2021). Over de hele linie is 4,6 procent van alle uitgezette diensten niet gevuld. Voorheen was dit 2,7 procent. Bij productie en warehousing steeg het aantal ‘open shifts’ zelfs van 2,3 naar 5,9 procent.
Werkgeversimago
“Het vinden van voldoende personeel is een van de grootste uitdagingen voor logistieke bedrijven op dit moment”, weet ING-sectoreconoom Rico Luman. “Het imago van de sector zit daarbij in concurrentie met andere sectoren soms in de weg. In het verleden hadden niet alle bedrijven in deze sector voldoende aandacht voor werkgeversmarketing en behoud van personeel, maar dat wordt steeds belangrijker.” Oorzaken van de krapte op de arbeidsmarkt zijn ook volgens Luman de ‘groeispurt van e-commerce’, vergrijzing en ontgroening (minder instroom van onderaf). Daarnaast heeft een deel van de sector tijdens de coronacrisis extra werk gekregen, terwijl een ander deel, bijvoorbeeld in de luchtvaart, overheidssteun kreeg. “Hierdoor zijn er vacatures bijgekomen, terwijl werknemers in getroffen logistieke sectoren in dienst bleven en beperkt beschikbaar waren voor andere banen in de sector. Hierdoor is de vacaturegraad vrij vlot weer opgelopen.” Ook is het lastiger om aan personeel uit andere EU-landen te komen, nu daar de lonen omhoog gaan. De sectoreconoom kan ‘helaas’ geen snelle of makkelijke oplossing geven. Waar mogelijk kunnen logistieke bedrijven (meer) investeren in efficiëntie en automatisering/robotisering als arbeid schaarser en duurder wordt. Wel noemt de ING’er dat bijvoorbeeld planners en chauffeurs nog lang nodig zullen zijn. “De druk op de arbeidsmarkt zal door vergrijzing structureel hoger blijven dan voorheen”, zegt Luman. “Tekenend is dat de druk zich zo snel na een marktcorrectie alweer opbouwt. Dit is niet alleen een probleem voor transport en logistiek. Bedrijven in andere sectoren zoals binnen de industrie kampen daar ook mee en de concurrentie om personeel zal de komende tijd naar verwachting nog toenemen. Goed en aantrekkelijk werkgeverschap nastreven is daarmee van groot belang voor succes.”
