De klimaatdoelstellingen van Parijs zijn helder. In 2030 moet er 49 procent minder CO2 worden uitgestoten. Schoner wegvervoer op de lange afstand levert daar een belangrijke bijdrage aan. Waterstof lijkt op termijn het meest kansrijk. LNG is veelbelovend in de transitieperiode. Voor nu zijn het de biobrandstoffen. Alle ontwikkelingen en ervaringen uit de praktijk op een rij.
Lees verder
Binnen de logistieke sector bestaat groeiende de interesse in zero-emissie oplossingen. In stedelijke gebieden kunnen batterij-elektrische vrachtwagens een oplossing zijn. Het bereik van deze trucks is beperkt en daarom biedt batterijtechniek (nog) geen oplossing voor zwaar vrachtvervoer over grote afstanden. Als het gaat over alternatieven voor fossiele brandstoffen lijkt op termijn waterstof het meest kansrijk. Voordat waterstof als alternatieve brandstof een volwaardige plaats in gaat nemen, moet er nog veel gebeuren. (Bio)LNG is de meest veelbelovende brandstof voor de zogenoemde transitieperiode.
Waarom LNG?
(Bio)LNG is de best beschikbare oplossing voor vervoer op de lange afstand in de overgang naar meer duurzame energiebronnen. Trucks op LNG worden in Nederland al veel ingezet. Drie truckmerken, Iveco, Scania en Volvo Trucks hebben een LNG-truck in het aanbod zitten. Enkele tientallen Nederlandse vervoerders en logistiek dienstverleners rijden inmiddels met trucks op LNG. Er zijn in totaal nu ongeveer 1000 LNG-trucks op de Nederlandse wegen te vinden. Het tanknetwerk in Nederland is op orde..
Winst op lange afstand
Voor de lange afstand lijkt LNG dan ook een goed alternatief voor diesel. Er staat weinig in de weg voor een brede transitie van diesel naar het rijden op dit vloeibare gas. De CO2-productie moet naar beneden, de transportsector moet daar een flinke steen aan bijdragen. Omdat 80 procent van het goederentransport in de EU over de weg gaat, zal een groot deel van de voorgenomen CO2-reductie van trucks moeten komen. Vooral bij het rijden van lange afstanden is er flinke winst te behalen. De langeafstandsrijders maken immers de meeste kilometers en zijn zo verantwoordelijk voor 72 procent van die 80 procent. LNG is in dat geval een goede optie.
Innovatieve trekker-oplegger concepten
Van het totale wegtransport in Nederland komt tien procent op het conto van stadslogistiek en negentig procent is lange afstandsvervoer. Er moeten dus vooral oplossingen komen voor die negentig procent. “Dan heb je het over innovatieve trekker-oplegger concepten en niet over kleine distributiewagens”, aldus Robert Goevaers, programma manager en voorzitter van het Nationaal LNG Platform en betrokken bij Hytruck waar een zware waterstoftruck wordt ontwikkeld. “Het CO2 probleem volledig elektrisch oplossen gaat niet lukken. Waterstof kan hier een rol gaan spelen maar dan moet er wel groene waterstof worden gemaakt. Veel verladers willen een oplossing die groen is van het begin af aan."
Wanneer waterstof?
De overgang naar alternatieve brandstoffen kost tijd. Vanaf het eerste moment dat LNG zijn intrede deed in Nederland tot aan nu zijn we tien jaar verder. De overgang naar elektrisch en waterstof is vele malen complexer. Volgens Goevaers is het toch de ambitie van Hytrucks om binnen vijf jaar tijd 1.000 trucks op waterstof te hebben rijden. Het hangt allemaal af van de ontwikkeling en de complexiteit ervan. “Voor de toepassing van waterstof kijken we naar ritten die meer dan 400 kilometer lang zijn. Je zult net als bij LNG een grote tank nodig hebben. Een vrachtwagen met één tank LNG heeft een actieradius van 750 kilometer. Het omrijden en tanken kost wat extra tijd. Met een dubbele tank rijd je 1.500 km. Dat gaat met waterstof niet lukken. Dat is in vloeibare toestand – 260 graden. Het koelen met stikstof is bovendien duur.” De visie is nu om bij waterstof te starten met gecomprimeerde waterstof en op termijn naar vloeibare waterstof te gaan. De Green Deal van Timmermans is daarbij cruciaal. Ondanks dat veel truckfabrikanten bezig zijn met de ontwikkeling van waterstof zal het net als bij LNG pas na twee tot drie generaties zover zijn, dat er een goed doorontwikkelde truck is. “Tien jaar is niks”, aldus Goevaers. “Het heeft vijftien jaar geduurd voordat de elektrische bestelauto marktklaar was.”
Hytrucks stelt zich ten doel om naast waterstoftrucks ook meteen voldoende vulpunten neer te zetten in Nederland, België en Duitsland. Vanaf 2022 moeten de eerste waterstoftrucks via dit initiatief de weg op gaan, met een verdere uitrol totdat er in 2025 1000 trucks rijden. Het plaatje ziet er dan als volgt uit:
Groene waterstof
Om waterstof te produceren is er elektrische energie nodig. Er is veel energieverlies bij de omzetting. De techniek om groene energie op te wekken door wind en zonne-energie is daarbij ook nog eens prijzig. Bovendien moet de elektrolyser die de stroom omzet naar waterstof nu nog 24 uur in bedrijf zijn om rendabel te kunnen zijn. Nederland doet het nog niet zo goed op de groene energieladder. Er is veel te weinig groene stroom om groene waterstof te produceren.
Bio-brandstoffen en E-fuels
Voor nu zijn het vooral de bio-brandstoffen die kansrijk zijn en nog kunnen bijdragen om de Parijs doelstellingen te halen. HVO, als vervanger voor diesel en Bio-LNG als vervanger voor LNG. Een studie van TNO, Voltachem en Smartport toont aan dat synthetische brandstoffen gemaakt uit elektriciteit (e-fuels) ook een rol kunnen gaan spelen in de verduurzaming van het zwaar transport.
