Het straatbeeld zal gaan veranderen nu de grote online partijen ook het element duurzaam bezorgen willen ‘vermarkten’. Een gewone elektrische bestelwagen valt niet op en is in woonwijken en stadscentra vaak onhandig. Wees dus niet verbaasd als er weer een exotisch model geruisloos de straat in komt rijden, voorzien van een volstrekt onbekende merknaam. Het is maar tijdelijk (waarschijnlijk), de grote automerken zitten op het vinkentouw en zetten straks de markt weer naar hun hand. Zo gaat dat meestal. Hieronder een beknopt overzicht.
Het is al weer even geleden dat de wagentjes van Picnic een bezienswaardigheid waren. Langzaam aan verovert de online supermarkt stad en land, zelfs in het hoge Noorden – Heerenveen om precies te zijn – gaan de compacte bestelvoertuigen straks hun weg zoeken tussen de weilanden door. Onderdeel van het nu al zes jaar durende succes is de zogenaamde ‘e-worker’, die wordt bestuurd door een ‘runner’. Het wagentje is 1.30 meter breed en helemaal afgestemd op het vervoer van kratten met boodschappen in plastic tasjes. In de laadruimte gaan 48 kratten/koelboxen. Alles is gericht op korte stoptijden, zodat de beloofde aflevertijd nooit in het gedrang komt. En natuurlijk op bezorgen met een veel lagere carbon footprint. Inmiddels is er ook een ‘grote’ Picnic bestelbus gesignaleerd in Heerlen en Almelo. Daarmee kunnen meerdere, kleinere woonplaatsen worden bediend.
Ook niet meer geheel onbekend is Maxus, van oorsprong uit China, maar ook in Europa een merk om rekening mee te houden in het segment elektrische bestelauto’s. Met de zojuist verleende onderscheiding als ‘De belofte van het jaar’ in de verkiezing ‘Bestelauto van het Jaar 2022’ zal de bekendheid alleen maar toenemen in Nederland. De jury oordeelde: ‘Maxus levert het model eDeliver 9 uitsluitend als EV, die stukken beter lijkt te zijn toegerust op zijn taken dan menig gerenommeerde Europese concurrent.’ Maxomotive Nederland, de importeur van het elektrische bestelwagenmerk Maxus, introduceerde begin dit jaar de eDeliver 3, de eerste bestelwagen die volledig als elektrische besteller is ontwikkeld. Dus niet op basis van een auto met een verbrandingsmotor. In de zomer kwam de eDeliver 9 als groter broertje er bij, die nu dus is gelauwerd. De leverancier belooft een minimum actieradius van bijna 200 km voor de 52 kWh versie tot zelfs 353 km in de stad voor het allergrootste accupakket van 89 kWh. Dat zou het grootste accupakket zijn, dat momenteel beschikbaar is voor een bestelwagen.
Opvallende aan de LEVC VN5 is dat het bedrijf (maker van Londense taxi) focust op range extenders. Het lukt nog niet om alles volledig te elektrificeren, maar de bestelwagen kan zo’n 100 km elektrisch rijden. Heel opmerkelijk is de draaicirkel van 10,1m. Omkeren is mogelijk vrijwel zonder te hoeven steken. Verder is snelladen mogelijk gemaakt (recharge in 30 minuten), dus weinig downtime. Daarnaast kan de eigenaar van de bestelauto bepaalde regels instellen, bijvoorbeeld dat de wagen volledig elektrisch rijdt in zero emissie-zones. De chauffeur kan op die locaties niet terugkeren naar brandstof. Dit is voor het eerst dat het Brits/Chinees merk LEVC naar het Europees continent komt. De VN5 is al sinds 2019 in de UK te vinden. Tot nu toe zijn er zo’n 5.000 van verkocht. Nederland telt nu drie dealers 3 (in Amsterdam, in Rotterdam en in Ruurlo). Britse klanten zijn vooral cateraars, solar-producers maar ook bedrijven in de farmacie en medische wereld.
Een ander Chinees merk heeft ook furore gemaakt in elektrisch aangedreven auto’s, bussen, heftrucks en ook bestelwagens inmiddels. Dat merk heet BYD (Build Your Dreams) en heeft in Bluekens EV een Nederlandse dealer gevonden. De voertuigen die BYD in Nederland gaat aanbieden zijn de ETP3 eVan en de ETM6 elektrische 7,5 tons truck. De bestelwagens en vrachtwagens, zoals de 7,5T BYD ETM6, zijn vooral efficiënt voor de activiteiten van retailers, post- en pakketbedrijven en logistieke dienstverleners. De batterijtechnologie van BYD heeft zich in de afgelopen jaren al op ruime schaal bewezen, waaronder in bussen op andere luchthavens. Daar kennen Bluekens en BYD elkaar ook van sinds 2007. Er zijn al Nederlandse klanten voor de elektrische bedrijfswagens van BYD. HAVI Logistics en TDS (Top Delivery Services) hebben onlangs de ETM6 eTruck in gebruik genomen. De elektrische bestelwagens en vrachtwagens van BYD worden elders in de wereld al wat meer ingezet, waarbij klanten zoals Budweiser in China en Anheuser-Busch in de Verenigde Staten hoog opgeven over de rijeigenschappen, de bruikbaarheid en de betrouwbaarheid van de voertuigen. Naast BYD heeft Bluekens EV nog een paar andere ijzers in het vuur als het gaat om elektrische bestelwagens met het oog op emissieloze last-mile distributie. Zo is het bedrijf ook dealer van Volvo en Renault, maar ook van het Britse Arrival.
Arrival is nog vrij onbekend, maar maakt vorig jaar een megaklapper met het Amerikaanse post- en pakketbedrijf UPS. Dat bedrijf nam vorig jaar al een belang in Arrival en bestelde 10.000 exemplaren. Arrival levert op maat gebouwde elektrische bestelwagens volgens de specificaties van UPS en met een productiestrategie om de wagens mondiaal uit te rollen. De bus, genaamd Beta Van, heeft de vorm van een doos met afgeronde hoeken en een grote, gebogen vooruit. De bestelwagen ziet er grijs en simpel uit. Aan de binnenzijde is ook ieder overbodig knopje weggelaten. Inmiddels hebben bedrijven al zo’n 60.000 voertuigen besteld. Naast de kleine Van zijn er plannen voor drie andere voertuigen. Arrival waagt nu ook de oversteek naar Europa via leasemaatschappij Leaseplan. De samenwerking beslaat in eerste instantie drieduizend bestelbussen. Ze worden via operational leasecontracten in de markt gezet. Leaseplan doet dit, omdat het online shoppen een enorme vlucht neemt en daarmee ook de luchtvervuiling die gepaard gaat met de bezorging, wordt als verklaring gegeven. Dit najaar liet Bluekens EV als dealer een aantal partners al kennis maken met de auto’s, die komend voorjaar op de markt zullen komen. Interessant is dat de bestelwagen naar wens de klant kan worden samengesteld.
Een andere Amerikaanse grootmacht, de onlinereus Amazon, heeft het merk Rivian aan de borst gedrukt. Dat resulteerde in een adembenemende beursgang en een geweldige marktwaarde (groter nu dan gerenommeerde automerken) van de specialist in elektrische pick-up trucks en bestelwagens, die naar verluidt behoorlijk prijzig zijn, maar vervolgens ook wat te bieden hebben, waaronder uitstraling. Net als Tesla is het idee om de wagens direct, zonder tussenkomst van dealer, af te leveren aan gebruikers. De fabriek – voorheen Mitsubishi – staat in de staat Illinois en kan 150.000 auto’s produceren. Voor 2023 staat een uitbreiding op de planning. Terug naar de bestelbusjes: Amazon is dus de grootste klant en mede-investeerder. De webgigant heeft een bestelling uitstaan van 100.000 busjes, waarvan de eerste 10.000 eind 2022 moeten zijn afgeleverd. Die order heeft voorlopig de hoogste prioriteit, maar al naar gelang het vermogen om op te schalen, kunnen ook andere geïnteresseerden zich melden, zij het pas in 2023. Heel veel details over de wagen die Amazon gaat inzetten voor zero-emissie leveringen zijn er niet. Wel is de vormgeving opvallend met een enorme voorruit en een hoog dak, evenals schuifdeuren. De bestelbus beschikt over sensordetectie, buitencamera’s die 360-graden beelden kunnen weergeven om het parkeren zo soepel mogelijk te laten verlopen. En er is Alexa-spraakintegratie.