Minder ter land, meer ter zee en per spoor. In de logistiek probeert iedereen zijn steentje bij te dragen aan een beter milieu. In het Nederlands klimaatakkoord van 2019 is de missie ‘emissieloze mobiliteit voor mensen en goederen in 2050’ opgenomen. Dat kan alleen als meer goederen per spoor of over het water op hun volgende bestemming komen.
Joint Corridors Off-Road
Het grootste huidige initiatief op dat gebied is Joint Corridors Off-Road; een landelijk actieprogramma van Topsector Logistiek, wat vorig jaar afsplitste van Lean & Green. Het programma heeft als doel de gezamenlijke ontwikkeling van multimodale transportcorridors naast de weg te stimuleren. Het is een samenwerking tussen verladers en vervoerders in elke regio van Nederland. Naast de Joint Corridors zijn er nog vele andere corridors die werken aan een modal shift, maar die niet aangesloten zijn bij het Joint Corridors Off-Road programma.
Er zijn op dit moment 28 actieve binnenvaart, shortsea en spoorcorridors. Joint Corridors Off-Road streeft er naar om er in 2022 50 te hebben. Rond elke Joint Corridor wordt gebruik gemaakt van meerdere transportmodaliteiten. Naast, waar nodig, wegtransport is dat binnenvaart, spoorvervoer of zeevaart.
Bedrijven werken in de eigen regio samen aan het opstarten, continu verbeteren en opschalen van Joint Corridors met een gemeenschappelijke herkomst en bestemming van vrachttransport: van en naar de zeehavens en het achterland; vooral Europa en deels Azië. Bedrijven kunnen vanuit elke regio aansluiten bij Joint Corridors Off-Road.
Joint Corridors Off-Road ondersteunt en verbindt de volgende regionale initiatieven:
Logistics Community Brabant, Zeeland Connect, Noord West Connect, Off Road Overijssel, NewWays Drenthe, NewWays Zuid-Holland, Utrecht, Liof en NewWays Gelderland.
_w1700_h944_1.jpg)
Tweehonderd keer per week
De 28 Joint Corridors van en naar de Noordzeehavens en door Europa hebben samen een totale capaciteit op dit moment van meer dan 200 vertrekken en aankomsten per week en meer dan 1.700.000 TEU transportvolume per jaar. Dit levert een totale besparingscapaciteit op van 800.000 vrachtwagenritten op de weg per jaar, meer dan 200 miljoen wegkilometers per jaar en meer dan 300.000 ton CO2.
Dutch East Corridor - Container Terminal Doesburg
Container Terminal Doesburg positoneert zich voor duurzamer containertransport vanuit Oost-Nederland van en naar de havens van Rotterdam en Antwerpen en met directe verbinding met het Europese achterland. De terminal, met op- en overslagterrein, voorziet in efficiënter en duurzamer containertransport voor expediteurs en verladers. De terminal is voorzien van een multimodaal LNG (Liquefied Natural Gas)-vulstation. Het station wordt ingezet voor het afvullen van zowel binnenvaartschepen als vrachtauto’s en is daarmee de eerste in Europa. Door de recent verbrede invaart kunnen er twee binnenvaartschepen tegelijk aanmeren als dat nodig is.
Container Terminal Doesburg, onderdeel van de Dutch East Corridor, is in 2017 in gebruik genomen en werkt regionaal samen met andere Gelderse containerterminals ter bevordering van de multimodaliteit: het combineren van water, weg en spoor.
“Voor verladers is het belangrijk om voor het water te kiezen", zegt Bastiaan Litjens, branchemanager Container Terminal Doesburg. "Niet alleen omdat het duurzamer is en beter voor de regio, maar ook omdat het een hele slimme oplossing is om in de supply chain gebundeld stromen naar de klant te kunnen brengen”,
De Groene Corridor: Alphen aan de Rijn – Rotterdamse Haven
De Groene Corridor is een klimaatneutrale route voor goederenvervoer tussen de Heineken brouwerij in Zoeterwoude en de haven van Rotterdam. Het bestaat uit een aantal projecten, waar 20 verschillende partners in samenwerken. Het is een onderdeel van het Groene Cirkels programma. Jaarlijks bespaart de Groene Corridor 5,2 miljoen kilometers, 60.000 vrachtwagens, wat goed is voor 3.200 ton CO2.
Voor de winkelketen van Zeeman organiseert Combined Cargo Terminals het volledige transport vanaf de Rotterdamse haven naar het Zeeman distributiecentrum in Alphen aan de Rijn of via de hub in Moerdijk. Peter van Veelen van CCT: “We varen rechtstreeks vanaf de terminals naar het Alpherium. Het grote voordeel om via de hub van Moerdijk te gaan, is dat de goederen meegaan op de West Brabant Corridor, die fixed windows heeft op een aantal deepsea terminals. Bovendien varen we sinds september dit jaar op het traject Alphen aan de Rijn - Moerdijk met de Alphenaar, het eerste Nederlandse binnenvaartschip dat volledig elektrisch vaart op ZESpacks, 20-voets containers gevuld met batterijen die worden geladen met groene stroom.”
Retailketen Zeeman maakt al tien jaar gebruik van de Groene Corridor. “De komende jaren komt het wegvervoer meer en meer onder druk te staan; te weinig chauffeurs en te weinig wielen. Daarom is het belangrijk om over te stappen op binnenvaart en niet onbelangrijk, het is uiteindelijk ook goedkoper”, vertelt Tim Dofferhoff, team lead supply chain planning Zeeman. “Het scheelt dus in de kosten, maar het geeft ook rust in de inbound flow en het scheelt CO2-reductie." Zeeman heeft als doel om 90 procent van de vracht via binnenvaart te transporteren en in 2030 CO2 neutraal te zijn.
De Jopocus: Venlo – Poznan, Polen
Deze nieuwe Joint Corridor, de Jopocus, rijdt sinds november vier keer per week van Venlo naar Poznan, in Polen. De corridor bespaart jaarlijks 24 miljoen transport kilometers over de weg en 60.000 ton CO2. De Jopocus heeft een uniek laadsysteem: ook niet-kraanbare trailers kunnen meegenomen worden op het R2L platform van VTG.
Deze corridor heeft een aantal vaste gebruikers maar is ook beschikbaar voor andere verladers die goederen op een duurzame tussen Oost-Nederland en Polen wil vervoeren. Naast het vervoer van containers is deze treinverbinding uitermate geschikt voor het vervoer van zowel kraanbare als ook niet-kraanbare trailers dankzij de R2L Platforms en Reefers. De trein wordt gereden in opdracht van internationale transportonderneming LKW Walter en online warenhuis VidaXL, die succesvol gebruik maakt van deze vervoersmogelijkheid.
De North West Central Corridor: Harlingen - Rotterdam
Het totale volume op de North West Central Corridor (via Hassel, Lelystad, Velsen, Amsterdam, Utrecht en Tiel) is in korte tijd gegroeid van 3.500 naar 5.000 containers per week. Voorheen werden die containers over de A4/A16 en A15 getransporteerd. Deze groei scheelt per week 750 ritten en op jaarbasis en circa vier miljoen in wegkilometers. De totale CO2 reductie is niet bekend, maar ligt boven de 1.000 ton.
“De kracht van deze corridor is dat we containerstromen verzamelen vanuit het noorden van Nederland, dat samenbrengen in Amsterdam en zoveel volume op de been weten te brengen dat we met de deepsea terminals in Rotterdam goede afspraken kunnen maken. Daarmee vergroten we de kwaliteit van de dienstverlening en vermijden we congestie en vertragingen .” Dat zegt Michael van Toledo, directeur van TMA Logistics.
Vanaf 1 november werken de Amsterdamse havenbedrijven CTVrede en TMA Multimodal samen om de containerstromen per binnenvaart op de Noord-Nederland Corridor efficiënter en duurzamer te maken. Het gezamenlijke vaarbedrijf gaat verder onder de naam TMA Vrede. Deze samenwerking zorgt voor een hoogfrequent vaarnetwerk met 25 wekelijkse vaste afvaarten tussen de CTVrede en TMA terminals van en naar Rotterdam en zes afvaarten per week van en naar Antwerpen. “Duurzaamheid en zorg voor onze planeet zijn voor ons geen loze woorden”, aldus Rens Rohde, algemeen directeur TMA Multimodal. “We varen sinds anderhalf jaar met twee elektrische schepen en werken met elektrische kranen op de terminals. Daardoor hebben we onze uitstoot flink kunnen reduceren. Er is een enorme slag gemaakt in het verminderen van het aantal truckkilometers dankzij de 'snelweg' over water.”
De Rotterdam Corridor: Maasvlakte - Botlek - Waalhaven
De Rotterdam Corridor vaart met een groot volume, tussen de 1.000 en 1.500 TEU per week, in een vast vaarschema binnen Rotterdam tussen de deepsea terminals op de Maasvlakte en de terminals en depots in het Botlek, Eeemhaven en Waalhavengebied. De Rotterdam Corridor vaart als een soort buslijn door de Rotterdamse haven. Het schip ‘Corvus’, met een capaciteit van 384 TEU, vaart een vast rondje. Het unieke van de Rotterdam Corridor volgens de initiatiefnemers is, dat hij laat zien dat het mogelijk is om op relatief korte afstand, 40 kilometer, succesvol vervoer van goederen via de binnenvaart te realiseren. Het belangrijkste voor deze corridor zijn de fixed windows en de betrouwbaarheid, vertelt Michel Bot van Danser Group. “Er zijn op dit moment allerlei verstoringen op de verschillende deepsea terminals en het is niet meer zo makkelijk om een afspraak te krijgen op het moment dat je als operator voor de kant wilt komen. Dat is voor alle diensten lastig, maar vooral op zo’n heel kort traject. Als je betrouwbaarheid wilt bieden naar de markt, dan zul je bepaalde vastigheden moeten hebben en dat kunnen we met dit fixed windows concept bieden.” Ondanks de verslechterde marktomstandigheden het afgelopen jaar, blijft de Rotterdam Corridor stabiel. “De betrouwbaarheid en service blijft constant en het volume is toegenomen evenals de animo”, vertelt Paul de Vries, werkzaam bij Agility.
Meer volume, minder uitstoot
De Rotterdam Corridor haalt jaarlijks 60.000 trucks van de weg. Hierdoor wordt jaarlijks 3 ton CO2 minder uitgestoten. Op basis van de resultaten zet het programma nu in op een verdubbeling van het transportvolume, van 120.000 TEU naar 240.000 TEU, en van de CO2-reductie, van 3.000 ton naar 6.000 ton.
Samenwerking Rotterdam Corridor en Limburg Express 2.0
De Rotterdam Corridor en Limburg Express 2.0 zijn dit jaar intensiever gaan samenwerken en ze bieden verladers en vervoerders meer vaste vaarschema’s aan tussen Rotterdam en Limburg. De onafhankelijke organisaties NewWays Zuid-Holland en LIOF helpen samen meer verladers en logistieke dienstverleners de overstap te maken naar intermodaal transport.
De Joint Corridor Limburg Express 2.0 is een samenwerking tussen de inland terminals Barge Terminal Born en Hutchison Ports Venlo. European Gateway Services (EGS), Barge Terminal Born en de Danser Group bundelen al enige tijd met succes hun krachten in de Limburg Express. Sinds twee jaar onderhoudt de Limburg Express een reguliere binnenvaartverbinding tussen Born, Venlo en de ECT Delta terminal in Rotterdam. De verbinding is dit jaar opgeschaald tot Limburg Express 2.0, waarbij een extra schip is ingezet, die ook andere terminals in Rotterdam aan doet.
De Limburg Express is uniek vanwege de samenwerking tussen twee inland terminals in Limburg, die voorheen ECT met eigen schepen bedienden. De samenwerking leidt tot verschillende efficiencyverbeteringen. In Rotterdam kan er, dankzij de bundeling, gebruik worden gemaakt van fixed windows bij de ECT Delta terminal. Hierdoor wordt het schip volgens een vaste planning (dus meer betrouwbaar) afgehandeld.
De Joint Corridor Coevorden – Rotterdam
Deze corridor is goed voor het van de weg halen van ongeveer 24.000 volledige vrachtwagenladingen en ongeveer 6 miljoen kilometer aan wegtransport. Dit zal de CO2-uitstoot met 9.500 ton per jaar verminderen. De corridor is dit jaar van drie naar zes retourritten per week gegaan. De brexit speelde een belangrijke rol in deze beslissing. De vraag naar opslag als gevolg van grensprocedures is aanzienlijk gegroeid.
Precies op de grens - twee douanepunten
Deze verbinding is geschikt voorverladers, die containers op een duurzame en betrouwbare wijze goederen willen vervoeren van Noord-Europa, zoals Scandinavië, naar Rotterdam Maasvlakte en weer terug. De Coevorden Shuttle is bijzonder in Nederland, omdat het laat zien dat op een relatief korte afstand het vervoer van goederen over het spoor is te realiseren. Opvallend van Coevorden is dat het spoorwegennet van Nederland en Duitsland gecombineerd zijn in de terminal en er twee douanepunten zijn. De terminal ligt op de staatsgrens, een derde is Duits en twee derde is Nederlands, daarom kunnen ze twee douanepunten aanbieden.
Betere opties ook voor mkb-ers
Meer richten op mkb’ers, daar zit volgens Joint Corridors Off Road de hoogste potentie. “De multinationals weten al wel dat je een modal shift kunt gebruiken. Maar er zijn veel mkb’ers die niet weten dat het kan en hoe het werkt. Daar richten we de promotie op. We willen die bedrijven voorlichten, ze een beeld geven bij zo’n corridor en op die manier proberen het mkb op een eenvoudige manier te laten instappen”, aldus Babiche van de Loo van New Ways Zuid-Holland. “Het is helemaal niet zo spannend om van de weg over te stappen op de binnenvaart of een andere duurzame modaliteit. Er is altijd wel een overslagpunt in de buurt en er zijn veel mogelijkheden tot samenwerking in de regio.”
Meer trailers op het spoor
Op het gebied van trailers is er in de toekomst nog genoeg te winnen denkt Babiche van de Loo, NewWays Zuid Holland. “De dikke stromen die nu continentaal over de weg gaan, met name trailers, die moeten we verleiden om het spoor op te gaan. Er zijn inmiddels ook systemen om met een trailer het spoor op te gaan.
_w750_h422_1.jpg)
Andere bestemmingen zoeken
“Een van de regio’s die ik vanuit Zuid-Holland benader is de agrisector, zoals Bleiswijk en omstreken. Er zijn ook wat bedrijventerreinen, bij de havens in Rotterdam bijvoorbeeld, waar lading te bundelen is”.
Ook zit er volgens Van de Loo potentie in de versteviging van de Joint Corridor richting Wenen en Berlijn. “Dat zijn regio’s waar nu veel volume naar toe gaat. Daar zou een overstap op een andere modaliteit mogelijk zijn.”
Joint Corridors Off Road is ook bezig met een corridor richting Spanje. “Daar zitten nog wel wat haken en ogen aan, omdat de verbinding niet rechtstreeks gaat en de aansluiting met de draaischijf in Antwerpen niet goed is. Als je dikke stromen wilt verleggen, dan moet de betrouwbaarheid en doorlooptijd gewoon beter. Als je een nacht of een dag verliest bij een draaischijf, dan heeft het eigenlijk geen zin meer om met de trein te gaan en ben je met een truck sneller. Het moet meteen door kunnen.”
Onderzoeksgroep Greening Corridors
De onderzoeksgroep Greening Corridors onderzoekt de ontwikkeling en het functioneren van duurzame, logistieke corridors. De komende jaren staan drie thema’s centraal: het beter benutten van de capaciteit van infrastructuur en vervoersmiddelen, schone, veilige en autonome modaliteiten en de digitalisering van de keten.
“Door economische groei zal de behoefte aan logistiek toenemen en zo ook de externe effecten op de maatschappij zoals stikstof- en koolstofdioxide-emissies, impact op de natuur, geluid, veiligheid en ruimtegebruik”, aldus Guy Somers, docentonderzoeker Fontys Venlo. “De maatschappelijke acceptatie van de externe effecten neemt echter sterk af. Er moet anders worden omgegaan met de infrastructuur en eventuele uitbreiding daarvan.”
Vijf hogescholen en Kennisinstituut Instituut Fysieke Veiligheid, die samenwerken in het Centre of Expertise KennisDC Logistiek, gaan die uitdaging aan. De komende vier jaar gaan zij, in de onderzoeksgroep Greening Corridors, de internationale transportstromen verduurzamen. Het onderzoek kan van start gaan dankzij de toekenning van een SPRONG-subsidie. "Het doel van Greening Corridors is om uit te groeien tot een krachtige, multidisciplinaire en overstijgende onderzoeksgroep, waarin vragen over verduurzaming van knooppunten en corridors worden onderzocht en beantwoord", aldus Ron van Duin, Lector Haven- & Stadslogistiek Hogeschool Rotterdam.
“Het goederentransport beperkt zich niet tot één regio, maar vindt plaats in corridors, van noord naar zuid, van oost naar west en andersom. We hebben allemaal een sterke binding met de logistieke bedrijven in onze regio. Logistieke stromen gaan echter het hele land door”, aldus Thierry Verduin van het HZ-lectoraat Supply Chain Innovation. “Dan is het goed als je op belangrijke knooppunten in de corridor samenwerkt met lectoraten in die regio’s. Zo kun je van elkaar leren en versterken.”
Naast de HZ en de Hogeschool Rotterdam maken HAN University of Applied Sciences, Hogeschool van Amsterdam, Fontys Techniek en Logistiek en het Instituut voor Fysieke Veiligheid deel uit van de onderzoeksgroep Greening Corridors. In Zeeland werkt Supply Chain Innovation nauw samen met Zeeland Connect, North Sea Port en de provincie.
