DC verduurzamen? Dit zijn quick wins
De oppervlakte van distributiecentra in Nederland zal tot 2050 verdubbelen ten opzichte van 2019. Dat geeft een grote druk op het verduurzamen van zowel bestaande als nieuwe distributiecentra om te voldoen aan alle klimaatakkoorden. Zonnepanelen op daken van dc’s kunnen die druk verlichten en ook extra isolatie kan wonderen doen.
Verdubbeling oppervlakte
Het aantal distributiecentra blijft, mede door de explosieve groei van de e-commerce, de komende jaren toenemen, met name nieuwbouw is nog altijd in trek. Dat blijkt uit de marktanalyse die Savills voor de Werkgroep Logistiek (een initiatie van de Dutch Green Building Council, red.) heeft gemaakt. In 2019 kwam er 2,6 miljoen vierkante meter logistiek vastgoed bij, wat het totaal bracht op bijna 38 miljoen vierkante meter. Daar blijft het niet bij. Gebaseerd op een verwachte groei van 2,5 procent per jaar bedraagt het oppervlakte distributiecentra in 2024 al 50 miljoen vierkante meter. In 2050 betekent dat een verdubbeling van de oppervlakte ten opzichte van 2019.
Klimaatneutraal in 2050
Daarnaast is het nog altijd makkelijker en voordeliger om nieuw te bouwen dan bestaande panden te renoveren. Kijkend naar de bestaande voorraad, is de ervaring van de Werkgroep Logistiek dat panden ouder dan twintig jaar lastig te renoveren en transformeren zijn. Eisen ten aanzien van locatie, verkaveling, afmetingen, bouwhoogte en energieverbruik maken dat sloop en nieuwbouw – in greenfield – vaak goedkoper is. Dit is een trend die moeilijk te doorbreken is in de huidige context van ‘verdozing’ zegt, Martin Mooij programmamanager en manager certificering van de Dutch Green Building Council (DGBC). “Het Paris Proof plan dat we als DGBC hebben opgezet voor meerdere vastgoedsectoren, is vooral bedoeld om de opwarming van de aarde binnen de perken te houden. De peilmomenten zijn in eerste instantie 2030 en 2050 om dan uiteindelijk klimaatneutraal te zijn. Die doelstelling betekent dat er ook meer regelgeving gaat komen voor logistieke gebouwen want dat is een sector die best wel onder een vergrootglas ligt op dit moment als we het hebben over ruimtegebruik, stikstof en verdozing. Daarom is het onderliggende idee van de Paris Proof Logistiek routekaart dat we vanuit de sector komen met goede voorstellen op het gebied van duurzaamheid.”
Zonnepanelen
Met een versnelling van de verduurzaming denkt de Werkgroep Logistiek, waar Mooij nauw bij betrokken is, al op korte termijn een positieve draai te geven aan de vaak ongebreidelde groei en de daaropvolgende ‘verdozingsdiscussie’.Een belangrijke doelstelling in de routekaart is de dakoppervlakten optimaal te gebruiken om duurzame stroom op te wekken en terug te leveren aan het net. Zo heeft de overheid heeft op zonnepanelen ingezet door de Milieuinvesteringsaftrek (MIA) voor industriële panden te koppelen aan de verplichte aanleg van een groen dak, waarbij 50 procent van het dakoppervlak tevens geschikt moet zijn voor de installatie van zonnepanelen. Mooij: “Uit onze blijkt dat een bedrijf gigantisch veel stroom zelf kan opwekken als 80 procent van het dak van het bedrijfspand wordt voorzien van zonnepanelen. Praktisch probleem is alleen dat de meer dan de helft van de daken van deze panden onvoldoende draagkracht heeft voor zonnepaneelinstallaties en dat geldt ook voor isolatie wat praktisch niets weegt. Zelfs dan zit je al op de rand van wat mogelijk is.”
Andere kansen voor verduurzaming zijn de zogenaamde quick wins, waarbij vooral het isoleren van de laaddeuren (docks) en het aanbrengen van ledverlichting kosteneffectief zijn. Na-isolatie van bestaande daken en gevels vergt vaak grotere investeringen. Volgens werkgroeplid Arthur van Kooij, vice president project management Northern Europe bij Prologis, zijn gebruikers van distributiecentra met relatief simpele maatregelen te beïnvloeden, waar het gaat om het bevorderen van het nemen van verduurzamingsmaatregelen. “Wij hangen bijvoorbeeld schermen op in de gebouwen bij zowel de entree als in het warehouse zelf. Op het moment dat je een gebruiker kan laten zien wat de impact is van de verwarming een graadje hoger of lager zetten op het energieverbruik. Dan kun je al een slag maken zonder dat daar een hoge investering voor nodig is.” Bij het renoveren en verduurzamen van oudere magazijnen kom je volgens Van Kooij al snel uit op het isoleren van de wanden. “Daar valt veel winst te behalen waar het gaat om het terugdringen van het energieverbruik. Dat heeft soms wel zo zijn beperkingen want je hebt ook te maken met de draagkracht van de structuur van het gebouw waardoor je niet een oneindige hoeveelheid isolatie op bijvoorbeeld het dak kunt aanbrengen.”
Beslisboom logistieke gebouwen
Om meer inzicht te krijgen in het energieverbruik van een distributiecentrum en welke maatregelen er mogelijk zijn om het verbruik terug te dringen heeft ingenieursbureau Arcadis in opdracht van DGBC een Beslisboom ontwikkeld, een online tool waarmee eenvoudig inzichtelijk wordt gemaakt hoe een distributiecentrum pand verduurzaamd kan worden tot het niveau Paris Proof. Voor deze tool heeft Arcadis drie bouwjaarklassen en twee temperatuurniveaus doorgerekend van verschillende energiebesparingspakketten voor zowel vorstvrije als verwarmde logistieke gebouwen. Er zijn twee ambitieniveaus doorgerekend: een pakket met quick-win maatregelen en een gasloos pakket aan maatregelen, met een warmtepomp en een maatregelen om een gebouw bouwkundig voor te bereiden om het Paris Proof niveau te behalen, mogelijk met toevoeging van PV-panelen.
Actie ondernemen
Volgens Mooij zal de ‘verduurzamingsdruk’ op gebruikers en huurders van zowel bestaande als nieuwe distributiecentra van verschillende kanten komen. “Denk dan met name vanuit de overheid, klanten van bedrijven, beleggers en pensioenfondsen. Iedereen ziet dat er mogelijkheden zijn. Wat we vooral onder de aandacht willen brengen met deze routekaart, is dat de logistiek een grote sector is die heel veel kan, maar waar wel een verantwoordelijk ligt om actie te ondernemen. De goede voorbeelden zijn er en die hebben we ook vast laten leggen in dez kaart want als het net straks wel alle opgewekte elektriciteit kan verwerken die PV-systemen produceren en als daken deze systemen ook kunnen dragen dan zijn distributiecentra de energiedragers van de toekomst.”
