‘Aandacht voor logistiek en supply chain is enorm

“Een belangrijke vraag voor de toekomst is of de logistieke ambities wel uitvoerbaar zijn. We hebben allemaal ongetwijfeld de situatie in Engeland gevolgd waar tekorten aan vrachtwagenchauffeurs tekorten in retail veroorzaken. Het probleem is veel omvangrijker. We leven in interessante tijden voor de logistiek, want de recente aandacht voor logistiek - en vooral voor problemen in de supply chain - is enorm. We hadden het eerder al over Europa en het tekort aan bezorgcapaciteit. Met alle gevolgen van dien voor de retail die zijn drukste deel van het jaar tegemoet gaat. Lopen we tegen de grenzen aan van ons logistieke systeem?”

‘Verladers zijn beslissers, hun representatie is van belang’

“Dat we naar duurzaamheid in logistiek toe moeten zal niemand ontkennen, maar het is relevant dat ook slim uit te dragen. Duurzaamheid in de logistiek omvat meer dan zonnepanelen op een dak of een elektrische vrachtwagen; het gaat ook om zorg voor het welzijn van de werknemer. Maar zeker ook om voorbereid te zijn op ontwikkelingen in de wereldmarkt, zoals stijgende energie-, grondstoffen- en transportprijzen, krapte op de arbeidsmarkt of congestie op trade lanes. Dat vereist strategisch nadenken van de vervoerders, maar met name van verladers. Juist van hen is een sterke en directe representatie nodig in het lobbywerk richting overheid. Verladers zijn immers de beslissers in de supply chain, niet de vervoerders en infrastructuurbeheerders. Ook een sterke representatie van kennisinstellingen in een dergelijke lobbygroep is nuttig.”

‘Ons netwerk zit nogal vol, ook voor laadpunten vrachtauto’s’

“Dat brengt me tot een laatste analyse en die is gericht op de energietransitie waar we ook in de logistiek graag op aansturen. Deze heeft namelijk potentieel een groot negatief effect op het logistieke netwerk.

De kaart die ik u hier laat zien geeft een overzicht van de beschikbare transportcapaciteit voor elektriciteit op ons nationale netwerk. Peildatum van deze kaart is eind oktober. Wat blijkt: ons netwerk zit nogal vol. Rood betekent geen aanvragen meer mogelijk voor grote aansluitingen vanaf 3 maal 80 Ampère – zeg maar voor grotere projecten, dus niet een huis. Geel is gevaar voor schaarste en oranje betekent: zeer waarschijnlijk zijn grote congestieproblemen op komst. Waarom is dit vooral nu belangrijk? Dat is relevant, omdat voor bijvoorbeeld een aanvraag voor een nieuw bouwproject een transportindicatie elektriciteit moet worden meegestuurd, waarin de capaciteit van het elektriciteit netwerk moet worden aangegeven. Maar er zijn natuurlijk ook andere onderdelen in de infrastructuur die veel elektriciteit vragen, zoals laadpunten voor vrachtwagens.”

‘Als datacentra voorrang krijgen, halen we de ambities niet’

“Ik heb deze kaart vervolgens over de kaart met logistieke hotspots gelegd en dat geeft het volgende beeld. U voelde hem wellicht al aankomen: we stevenen af op een groot probleem in logistiek Nederland. We hebben geen capaciteit meer in het netwerk op nieuwe distributiecentra te bouwen, maar ook niet om en masse over te gaan op elektrisch vrachtvervoer in onze hotspots. Ons netwerk zit vol op cruciale plekken. Ik heb de top 5 logistieke hotspots weergegeven en daaruit wordt duidelijk dat alleen in het gebied rond de A12 bij Zoetermeer nog een beetje ruimte is. Maar in het netwerk van de overige top 5 locaties verder nauwelijks. Daarbij komt dat in Nederland flink is en wordt geïnvesteerd in datacentra die veel elektriciteit vergen. Ik begreep onlangs van een melkfabrikant dat er zelfs downtime is in fabrieken vanwege capaciteitsproblemen in het netwerk, mede als gevolg van aanwezigheid van deze grote datacentra. Daarmee heeft de logistieke sector een oneigenlijke maar wel forse concurrent erbij voor energie – maar daarmee wordt het belang om de toegevoegde waarde van logistiek te benoemen alleen maar nog groter. Als we besluiten capaciteit in het elektriciteit netwerk te vergeven aan datacentra, zoals nu al veelvuldig is gebeurd, kunnen we onze logistieke ambities niet halen. De doelstellingen die Nederland in Glasgow heeft afgesproken voor inzet van elektrische vrachtwagens in de toekomst staan nu al onder druk.”