De tien Limburgse bedrijven, onder begeleiding van het KennisDC Logistiek Limburg, gingen afgelopen jaar in de pilot 'Social Innovator Logistics Limburg (SILL)' aan de slag met hoe zij slimmer en beter kunnen werken, medewerkers meer kunnen betrekken bij het bedrijf en het beste uit hun medewerkers kunnen halen. Na gezamenlijke bijeenkomsten over sociale innovatie - wat is dat eigenlijk? - , inventariseerden de bedrijven elk de wensen en behoeften van de eigen medewerkers. Ook maakten zij een scan van de stand van zaken op het gebied van sociale innovatie in de bedrijven. De bedrijven gaan in een vervolgtraject plannen verder uitwerken en onderling ervaringen delen.

Open staan voor ideeën

De Limburgse bedrijven vormen een voorbeeld voor andere bedrijven in de logistiek die willen starten met sociale innovatie. Want dat vlot nog niet erg. Meer dan in andere sectoren blijft sociale innovatie in de logistiek achter. Met veel uitzend- en inleenkrachten blijkt het juist in de logistiek lastig om medewerkers te betrekken bij het bedrijf.
Een gemiste kans. Want bedrijven die werknemers meer invloed geven en open staan voor ideeën vanuit werknemers presteren beter, zegt professor Steven Dhondt van TNO. Dhondt: “Het levert bedrijven wel degelijk iets op. Sociale innovatie leidt tot meer betrokken medewerkers en meer productiviteit.”

Set van maatregelen nemen

Volgens Dhondt gaat sociale innovatie nadrukkelijk om een set van maatregelen. Dhondt: “Het is een totaal pakket van teamgerichte systemen, stijl van leidinggeven en leersystemen. Alles samen is erop gericht om medewerkers een grotere rol te geven wat er in een bedrijf gebeurt.”

Sociale innovatie staat al een flinke tijd op de agenda. Toch is sociale innovatie in slechts tien tot twintig procent van alle bedrijven praktijk. In veel bedrijven bepaalt de baas nog altijd. Dhondt: “In andere gevallen verzandt sociale innovatie, omdat er bijvoorbeeld een nieuwe manager binnenkomt die zich wil laten gelden of omdat er niets met ideeën van werknemers wordt gedaan. De grootste uitdaging is om vernieuwingen in de praktijk duurzaam te maken.”

Coachend leiderschap is nodig

De stijl van leidinggevenden is volgens hem belangrijk. “Een leidinggevende moet in overleg gaan met het team; openstaan voor oplossingen en vernieuwingen vanuit medewerkers en daarin ondersteunen. Dat vraagt een andere, coachende houding.” Ook communicatie is cruciaal, maar het gaat vooral om de manier waarop communicatie plaatsvindt, nuanceert Dhondt. “Je kunt heel hiërarchisch communiceren. Het gaat erom dat er zelfsturing is in teams, leidinggevenden dit coachend ondersteunen en er leer- en ontwikkeltrajecten zijn. En er leiden meerdere wegen naar Rome: je kunt sociale innovatie op verschillende manieren insteken. Maar het is wel een samenhangend pakket aan maatregelen. Je kunt niet selectief shoppen. Het vraagt een visie en commitment van het management, geloof, geduld en transparantie”, aldus de deeltijdhoogleraar.

Voorbeelden delen met elkaar

Er zijn verschillende redenen waarom sociale innovatie in de logistiek nog niet goed van de grond komt. Naast de inzet van veel uitzend- en inleenkrachten hebben bedrijven amper weet van sociale innovatie. Dat geldt zeker in de logistiek, volgens Dhondt. Daarnaast verandert er veel en snel, waardoor opgebouwde kennis minder waard is. Soms hebben bedrijven al wel een poging gewaagd, maar is het niet gelukt. En, belangrijk, het ontbreekt in de sector logistiek aan goede voorbeelden. De Limburgse pilot Social Innovator Logistics Limburg (SILL), onder leiding van KennisDC Logistiek Limburg, is daarin een eerste stap en kan als voorbeeld dienen. Het werkt het best als bedrijven met elkaar de mogelijkheden onderzoeken en goede voorbeelden en ervaringen met elkaar delen.”
Wat Dhondt betreft zijn nu de bedrijven aan zet.

Tekst: Walter Baardemans. Dit artikel is eerder verschenen op Carrière.nu